top of page

Zaire Destanı: Ormandaki Kavga




Muhammed Ali ve Vietnam Savaşı

1967 yılında Amerika ile Vietnam arasındaki savaş 12 yılını devirmiş ve en kanlı halini almış durumdayken Muhammed Ali askere çağırıldı. Takvimler 28 Nisanı gösterirken Muhammed Ali tarihe geçecek olan şu sözlerle askere alınmayı reddetti.

Vietnamlılarla bir alıp veremediğim yok, hem onlar beni sizler gibi zenci diye hiç aşağılamadılar, bana hiçbir kötülük yapmadılar. Özgürlüğümü istediğim zaman bana karşı çıktınız. Hakkımı aradığımda bana karşı çıktınız. Eşitlik istediğimde bana karşı çıktınız. Benden bir yere gidip sizlerin uğruna savaşmamı mı istiyorsunuz? Ben haklarımı ve dinî özgürlüğümü elde etmeye çalışırken sizler bana Amerika’da bile destek vermediniz. Kendi memleketimizde bile beni savunmadınız.

Muhammed Ali'nin askere alınmayı reddettikten hemen sonra çekilen bir fotoğrafı


Kefaret ile serbest kalacak olan Muhammed Ali'ye 20 Haziran 1967'de 5 yıl hapis cezası ve 10.000 dolar para cezası verildi. Buna ek olarak 3 yıl boyunca bokstan da men edildi.


Ali'nin Ringlere Geri Dönüşü

Men cezasının dolmasının ardından 26 Ekim 1970'te üçüncü rauntta Jerry Quarry'i nakavt ederek ringlere dönen Muhammed Ali aynı yılın aralık ayında Oscar Bonavena'yı da son rauntta teknik nakavtla mağlup etmeyi başardı.

1971 yılında spor tarihine "Yüzyılın Maçı" olarak geçen Joe Frazier - Muhammed Ali karşılaşması yapıldı ve maçı hakemlerin oy birliği ile Joe Frazier kazandı. Bu maçtan sonra Muhammed Ali 10 maç daha kazandı ve Joe Frazier ile ağır sıklet unvan maçı için rövanşı beklemeye başladı.






Tarihler 22 Ocak 1973'ü gösterdiğinde Joe Frazier ile Geroge Foreman arasında dünya ağır sıklet boks şampiyonluğu unvan maçı gerçekleşti. Maça bariz favori olarak çıkan Joe Frazier 2 rauntta toplam 6 kere yere serildi ve ikinci rauntta Geroge Foreman , Joe Frazier'ı teknik nakavtla mağlup ederek dünya ağır sıklet boks şampiyonu oldu.







Bu maçın ardından Muhammed Ali çenesinin kırıldığı maçta Ken Norton'a hakem kararıyla mağlup oldu ardından yapılan rövanş maçını kazanan Muhammed Ali, daha sonra Joe Frazier ile tekrar dövüştü. Ali'nin çok sık rakibine sarıldığı bu maç tartışmalara yer açsa da Muhammed Ali hakem kararıyla kazanan taraf oldu.

Artık George Foreman ile Muhammed Ali arasında geçecek olan unvan maçı beklenmeye başlandı.


"Rumble in The Jungle" ın Doğuşu

Bu maçı organize eden Don King, Ali ve Foreman ile o zamana göre astronomik bir miktar olan 5'er milyon dolara anlaştı. Bu miktarı karşılamak için sponsor arayışlarına giren Don King aradığını Afrika'da-Zaire'de buldu. Zaire'nin devlet başkanı Mobutu Sese Seko Zaire için büyük tanıtıma yol açacak bu organizasyona sponsor oldu. Ayrıca o dönem Libya devlet başkanlığı görevini sürdüren Muammer Kaddafi de Mobutu'yla beraber bu tarihi maça sponsor olan bir diğer kişi oldu.

"Rumble in the jungle (Ormandaki kavga)" ismi verilen dövüş için artık tüm şartlar hazır hale gelmişti.



Bir Boks Müsabakasından Fazlası

Zaire'de gerçekleşecek olan bu maçta Muhammed Ali bir nevi ev sahibi rolündeydi. O dönem zaten Müslümanlar arasında büyük bir figür olan Muhammed Ali, Vietnam Savaşı'ndaki aldığı tavır ve Amerika Birleşik Devletleri'nin karşısındaki korkusuz duruşu ile başta Zaire olmak üzere Afrika için halkın gözünde bir süper kahramandı.

Muhammed Ali'nin yanı sıra Geroge Foreman'ın halkta herhangi bir karşılığı yoktu. Tüm bunlara ek olarak Geroge Foreman Zaire'ye geldiğinde uçaktan iki Alman Kurdu cinsi köpek ile indi. 20. yüzyılın başından ortalarına kadar Belçika'nın sömürgeleştirdiği Kongo'da Belçika kuvvetleri yanlarında Alman kurtları ile gezdiği için bu cins sömürgenin bir nevi sembolü haline gelmişti. Böylece Zaire halkı için bu maç bir boks müsabakasının yanında artık bir ideoloji savaşına da dönüşmüş oldu.

Maçın boks tarafına dönecek olursak bire on sekiz oran verilen Ali'ye karşı Foreman bu maç için bariz favori konumundaydı. Muhammed Ali'nin bu maça kadar 2 mağlubiyeti bulunurken Foreman 40 maçta 40 galibiyet almış ve Muhammed Ali'nin mağlup olduğu Joe Frazier ve Ken norton'ın işini bitirmek için toplam dört raunt yeterli olmuştu.

Ali'nin bu maça hazırlanırken Geroge Foreman'ın savuracağı yumruklara hazırlıksız yakalanmamak için antrenmanlarda vücuduna darbe almaktan çekinmediği hatta kasıtlı olarak darbe aldığı da bilinmektedir.


Tarihi Gün - 30 Ekim 1974


Tarihler 30 Ekim 1974'ü gösterdiğinde, spor tarihinde çok önemli bir yere sahip olan hatta üzerine kitap bile yazılan (Dövüş-Norman Mailer) o dev müsabaka Zaire'nin başkenti Kinşasa'da gerçekleşecekti.


Gongun çalmasıyla dünya boks tarihinin altın günleri olan 70'lerin en büyüğünü belirleyecek maç başladı. İlk rauntta Muhammed Ali, George Foreman karşısında korkusuz bir görüntü vermeye çalıştı ve hiç de fena sayılmayacak bir ilk raunt performansı sergiledi ancak George Foreman da Muhammed Ali'nin vücuduna çok sert darbeler indirmiş ve doğru anı yakaladığında Ali'yi nakavt edebileceğinin sinyallerini vermişti.



Foreman için 30 Ekim günü maçta geçirilen ilk 3 dakika o güne ait hatırlayacağı tek güzel zaman olacaktı. Muhammed Ali köşesine dönerken Foreman'ı mat edeceği plana dair son düşünceleri aklından geçiriyor ve gece sonunda yapacağı konuşmanın hayaliyle köşesinde ikinci raundu başlatacak olan gong zilini bekliyordu.

O gün Zaire'de iki devin karşı karşıya geldiği ring normalden biraz daha küçük ve ringin ipleri ise bariz şekilde daha gevşekti.

İkinci raunt ile birlikte Ali tarihe geçecek stratejisini (rope-a-dope) ortaya koymaya başladı. Raundun genelini iplerin çevresinde ve iplere yaslanarak geçiren Muhammed Ali bu stratejisini maç sonuna kadar korumayı hedefliyordu. Boşluğu gördüğü her anda Foreman'a, doğru yumruklarla karşılık veriyor ve adeta onun sonunu yavaş yavaş hazırlıyordu.

Üçüncü raundun başlaması ile birlikte Muhammed Ali uyguladığı stratejiyi daha net bir şekilde gözler önüne serdi. George Foreman sürekli Muhammed Ali'yi yokluyor, raunt boyunca yumruklar savuruyor ama neticede isabet bulamıyordu. Muhammed Ali sırtını iplere verdiği her an Foreman ile arasındaki yumruk mesafesini o kadar iyi ayarlıyordu ki bazen yüzünü korumasına bile gerek kalmıyordu.



Maçın geneline yansıyan bu tablo; Muhammed Ali'nin enerjisini korumasını sağlarken, maç boyunca Ali'yi yere serecek yumruğu deneyen ama bir türlü isabeti yakalayamayan Foreman'ı ise yavaş yavaş tüketiyordu.


Muhammed Ali beşinci raundun tamamını neredeyse aynı ipe sırtını vererek geçirdikten sonra raundun son 30 saniyesinde dövüşmeye karar verdi ve kontra yumruklarla Foreman'ı sersemletti,



çok benzer bir tablo altıncı rauntta da yaşandı ve bu sefer raundun bitmesine son 20 saniye kala Muhammed Ali yine Foreman için sonun başlangıcı olan yumruklarını atmaya devam etti.


Sekizinci raundun ilk bölümünde George Foreman Ali'yi ıskalayan bir yumruk attı ve neredeyse yere savruluyordu. Bu tablo bir nevi maçın genel özeti niteliğindeydi. "Deneyen ama kendini tüketen Foreman-Aklıyla dövüşen ve maçı bir satranç müsabakasına çeviren Muhammed Ali"



Sekizinci raundun son yirmi saniyesinde Ali'nin ilmek ilmek işlediği ve Foreman'ın emin adımlarla kendi sonunu getirdiği anlar gerçekleşmeye başladı. Ali sağ direkle Foreman'ı yakaladı ve ardından savurduğu isabetli sağ kroşe ile Foreman tüm dengesini kaybetti. Bunun ardından Ali kontra yumruklarına devam edereken Foreman elleri aşağıda ayakta durmaya çalışıyordu, bunu fırsat bilen Ali Foreman'ın tam çenesine indirdiği sağ direk ile maçı bitirdi.

George Foreman'ın Zaire'deki maçtan önceki on iki karşılamasından sadece bir tanesi dört raunt sürmüş geriye kalan on bir müsabakayı ilk iki rauntta bitirmişti. Muhammed Ali ise bu karşılaşmadan önce çıktığı beş maçın beşinde de on iki raunt ringde kalmış ve sonucu karar oylaması belirlemişti. O maça kadar sadece bir müsabakada sekiz raunt ringde kalan Foreman karşısında Ali'nin bu planı dahice işlenmiş bir strateji olarak boks tarihine geçti.


Ali bu maç ile birlikte en büyük kim tartışmalarına da son vermişti. Kimilerine göre modern zaman gladyatörleri olan boksörler için, ringdeki savaş stratejisinin önemini ve boksun yumruk savurmaktan çok daha fazlası olduğunu tüm dünyaya kanıtladı. Birçok kişinin dikkatinden kaçan nokta ise Muhammed Ali'nin maçı ve kemeri onurlu bir savaşçıya yakışır şekilde kazanmasıydı.



Boks tarihindeki en meşhur fotoğraflardan birini şu an yukarıda görmektesiniz. Yere yıkılmak üzere olan George Foreman ve onu izleyen Muhammed Ali. Boks saliselerin sporudur özellikle ağır sıklet boksta bir anlık dalgınlık, isabet eden bir yumruk bir maçın kazanılmasından veya kaybedilmesinden çok daha büyük sonuçlara yol açabilir. Bundan dolayı boksörler ringde vahşileşir ve işlerini şansa bırakmadan rakiplerinin işini bitirmeyi amaçlarlar.

30 Ekim günü Muhammed Ali sekizinci raundun sonunda Foreman'ı yıkan yumrukları savurduktan sonra bitirici darbeyi atmak için boşluğu yakaladığında yumruğunu tuttu ve rakibinin yere düşüşünü izledi. Ali o yumruğu tutarak Foreman'ın ayağa kalkma ve maçın dokuzuncu raunttan devam etme riskini göze almış oldu. Bu ihtimaller gerçekleşse bile muhtemelen Ali maçı kazanan taraf olacaktı ama en büyük olmak için bir maçı kazanmaktan çok daha fazlası gerekir. Ali o gün maçı kazanış şekliyle ve yaşamı boyunca insanlarda bıraktığı etki ile isminin boks ve spor dünyasından çok daha fazlasını temsil ettiğini her fırsatta bizlere gösterdi.

Huzur içinde uyu Muhammed Ali...






bottom of page